متخصصان روانشناسی و دستاندرکارانتعلیم و تربیت، فنون، روشها و تدابیر متعددی رابرای پرورش ذهن، تقویت حافظه و یادگیری بهترارائه کردهاند که در این جا به تشریح آنهامیپردازیم.
تقویت حافظه، همان یادگیری بهتر است.تقویت حافظه یعنی رعایت اصول و
قوانین حاکمبر یادگیری. اگر قوانین حاکم بر یادگیری را خوبرعایت کنیم،
بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجهاحساس میشود که حافظه ما تقویت شده است.
تقویت حافظه یا پرورش حافظه همان عواملموثر بر یادآوری است که روانشناسان
به عنوانروشهای پرورش حافظه پیشنهاد کردهاند(بینایی).
در این بحث به ۲۶ شگرد مهم برای داشتنیک حافظه سالم، نیرومند و از همه
مهمتر کارآمدمیپردازیم، تا بتوانید به واسطه آن مطالب راسریعتر به خاطر
بسپارید و راحتتر به یاد آورید.
۱) هدف
۲) اعتماد داشتن
۳) علاقه
۴) سلامتی
۵) اکسیژن کافی
۶) دقت
۷)تمرکز
۸) استراحت
۹) خواب کافی
۱۰) آرامش
۱۱) برنامهریزی
۱۲) مدت یادگیری
۱۳) یادگیری با فاصله
۱۴) تصمیم به خاطر سپردن
۱۵) خوب درک کردن
۱۶) روش PQGR کهتوضیح خواهیم داد
۱۷) تکرار
۱۸) استفاده ازانواع حافظه
۱۹) تصویرسازی
۲۰) وسایلکمک آموزشی
۲۱) تشریحی و تستی خواندن
۲۲) روش جزء به جزء و روش کلی
۲۳)ارتباط
۲۴) سازماندهی در برنامه
۲۵) برجستگی نکات مهم
۲۶) تقدم و تاخر
● تند خوانی
امروزه خواندن یکی از مهمترین وسایلارتباطی انسان با محیط بیرونیاش است.
انسانامروزی میکوشد با مطالعه گوناگون، ارتباطبیشتری با جهان خارج پیدا
کند. در این میان،مطالب گوناگون با سرعت غیرقابل وصفی افزایشمییابند;
بنابراین نیاز به مطالعه بیشتر نیز ضرورتمییابد. انسان امروزی میخواهد با
خواندنمنابع مختلف، همگام با دیگران پیشرفت کند و ازنتیجه تحقیقات و زحمات
پژوهشگران بهرهمندگردد، ولی مشکل عمده این است که برایافزایش اطلاعات
خویش باید زمان بیشتری راصرف مطالعه کند. اما متاسفانه زمان محدود استو
غیر قابل افزایش; پس چاره چیست؟ تنها راهحل این است که بر سرعت مطالعه
خود بیفزاید. ازهمین جا اهمیت فراگیری شیوههای تند خوانیمشخص میگردد.
● ضرورت آموزش تندخوانی
بدون شک بهترین نام برای دورهای که در آنزندگی میکنیم، عصر اطلاعات و
ارتباطات است.زمانی میپنداشتند که با پیشرفت ارتباطات ودریافت اطلاعات از
طریق صوت و تصویر بهتدریج کتاب، مجله و روزنامه از رده خارجمیشود اما
این طور نشد و هنوز هم حدود ۷۰درصد یادگیری از طریق خواندن به دستمیآید.
هر فردی که خواندن را آموخته یا بهعبارت دیگر حروف را میشناسد، چه شیوههاییرا
باید به کار گیرد تا بتواند با صرف کمترین نیرو ودر حداقل زمان، مطالب را
بیاموزد؟ این پرسشیاست که علم تندخوانی بدان پاسخ میدهد.
نیاز روزافزون خواندن با سرعت بالا در مقابلتنگی وقت، خواندن را از معنی
«شناختنحروف» خارج کرده و آن را به صورت یک فن ومهارت درآورده است.
افرادی که هیچگونه آشنایی با فنونتندخوانی ندارند، طوری مطالعه میکنند
کهگویی دارند زیر زبانی حرف میزنند و متاسفانهسرعت خواندن این افراد از
۱۵۰ کلمه در دقیقهتجاوز نمیکند; در حالی که همین افراد میتوانندسریعتر
بخوانند و بیشتر هم درک کنند.
کسی که متن را به کندی میخواند، غالبا سرنخمفهوم اصلی را گم میکند.
گذشته از این، شخصتا زمانی که صاحب مهارت کافی در تندخوانینباشد، توجهش
به سادگی بر اثر عوامل بیرونیپرت میشود. اغلب افراد کندخوان، مهارتکافی
در خواندن مطالب دقیق تشریحی را ندارندو نمیتوانند مفهوم اصلی و کلیدی
عبارت راتشخیص دهند.
تحقیقات نشان داده است افرادی که با روشغلط مطالعه میکنند، تنها پس از
گذشت یک روزحدود ۸۰ درصد آموختههای خود را فراموشمیکنند; در حالی که با
فراگیری اصول تندخوانیو روشهای صحیح یادگیری، میتوان مطلب رابهتر درک
کرد و در عین حال فراموشی را بهحداقل رساند.
● مهمترین علل کندخوانی و راههای برطرفکردن آنها
برای کسب مهارت تندخوانی، باید عللکندخوانی را مورد بررسی قرار داد; سپسراههای
برطرف کردن آنها و سرانجام تمریناتمناسب تندخوانی را ارائه داد. در زیر مهمترینعلل
کندخوانی و راههای برطرف کردن آنهاآمده است که از این راهها میتوان به
بلندبلندخواندن، برگشت چشم به عقب، کلمه خوانی،سرگردانی دید، مکث طولانی
چشم، محدودیتحوزه دید و تکرار ذهنی کلمات اشاره داشت